In het schilderachtige dorp Briltil, dat zijn oorsprong vindt rond het jaar 1600, ontvouwt zich een rijke geschiedenis doordrenkt van intrigerende gebeurtenissen en veranderingen die de tand des tijds hebben doorstaan. Graag vertellen we u hier meer over.
De naam van het dorp, zo kenmerkend als zijn verhaal, ontleent zijn oorsprong aan een ophaalbrug over de Schipsloot naar het drassige land genaamd de Bril, gelegen ten noordwesten van de brug. Deze iconische brug werd later vervangen door een draaibrug over het Hoendiep.
Het Hoendiep, gegraven rond 1650, was eeuwenlang de levensader tussen de stad Groningen en Friesland, tot diep in de jaren dertig van de 20e eeuw. Langs de oevers van dit historische kanaal werd een trekweg aangelegd, later verhard met puin, wat de kiem legde voor een bloeiende bedrijvigheid. In de 19e eeuw sierden talloze pel- en oliemolens de horizon, naast de scheepswerf Barkmeyer en de oprichting van een melkfabriek in 1891, destijds eigendom van het Friese Lijempf tot 1970.
Briltil, ooit beschouwd als de 'Zaanstreek van het Noorden', kende een glorieuze periode met florerende industrieën. De transportbedrijven van Drent en koopman, ontsproten als melkrijders voor de melkfabriek, vonden hun oorsprong in deze vruchtbare bodem. Echter, met de komst van het nieuwe Van Starkenborghkanaal verloor het Hoendiep zijn cruciale betekenis, en geleidelijk aan nam de bedrijvigheid in het dorp af. De eens zo bedrijvige beroepsvaart maakte plaats voor pleziervaart, met een jachthaven die nu de rustige wateren van Briltil siert.
Tijdens de tweede helft van de 20e eeuw groeide het nabijgelegen Zuidhorn uit tot een bloeiende forensenplaats, waardoor de dorpen Briltil en Zuidhorn naadloos in elkaar overgingen in de jaren '70. De voormalige melkfabriek, ooit het kloppende hart van de gemeenschap, werd in 2002 gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw, met slechts de directeurswoning die als een stille getuige overbleef. Briltil telde aan het begin van 2022 zo'n 470 inwoners, waarmee het zijn unieke karakter behoudt in de moderne tijd.
Te midden van dit historische decor, aan het einde van de 19e eeuw, verrees het pand dat nu dient als steakhouse. Oorspronkelijk een boerderij en café genaamd "Café Meinema", evolueerde het in de loop der jaren tot "Het Veerhuis" en later "Het Witte Huis", een naam ontleend aan de inmiddels witgepleisterde muren. Dit historische gebouw diende niet alleen als ontmoetingsplaats, maar fungeerde ook als dorpshuis van Briltil, waar veeboeldagen met kermisachtige activiteiten werden georganiseerd.
In 1976 stond het pand op het punt verkocht te worden als woonhuis, maar zes vastberaden inwoners van Briltil besloten het te verwerven om het te behouden als dorpshuis. Later ging het over naar de gemeente, die het in 1998 weer van de hand deed. Hoewel het steakhouse nu niet meer dienstdoet als dorpshuis, vervult het nog steeds een essentiële rol tijdens verkiezingen als stembureau, waar het verleden en het heden van Briltil samenkomen in een smakelijke mix van geschiedenis en gastvrijheid.
.jpg)
